Bộ chỉ số ESG giúp thiết lập những chuẩn mực mới về phát triển bền vững

TS. Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Thường trực NHNN  phát biểu tại Hội thảo (Ảnh: MP)

Chiều 21/12, tại Hà Nội, dưới sự chỉ đạo của NHNN, Tạp chí Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Thực thi ESG trong ngành Ngân hàng: Cơ hội, thách thức và giải pháp.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Thường trực NHNN nhấn mạnh, Bộ chỉ số ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) vừa là cơ hội vừa là thách thức, vừa phải thận trọng nhưng cũng phải khẩn trương để góp phần thực hiện hiện các cam kết của Chính phủ tại COP26 Việt Nam. Ngành Ngân hàng Việt Nam có vai trò quan trọng dẫn dắt nền kinh tế khi cung cấp, điều phối nguồn vốn dựa trên quy trình thẩm định rủi ro tín dụng. Chính vì vậy, ngân hàng đóng vai trò tiên phong trong việc thực thi ESG, tạo ra sự thúc đẩy lớn đối với các doanh nghiệp là khách hàng của ngân hàng trong việc thiết lập những chuẩn mực mới về phát triển bền vững.

Phó Thống đốc  Đào Minh Tú cho biết, hội thảo đã tạo ra một diễn đàn trao đổi có tính tương tác cao giữa các chuyên gia đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức quốc tế, các vụ, cục, đơn vị chức năng thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các ngân hàng thương mại, ngân hàng nước ngoài, các doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế, nhà khoa học… cùng thảo luận, đánh giá về những cơ hội, thách thức trong việc thực thi ESG trong ngành ngân hàng; phân tích các mô hình, tác động việc thực thi ESG của các nước trên thế giới đến hoạt động của hệ thống ngân hàng, từ đó đưa ra những tham mưu chính sách đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và khuyến nghị đối với Chính phủ, các bộ, ngành liên quan; đồng thời, đưa ra các giải pháp để thực thi có hiệu quả ESG trong các doanh nghiệp nói chung và các tổ chức tín dụng tại Việt Nam nói riêng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng ESG là vấn đề toàn cầu. ESG thể hiện nỗ lực của các công ty trong việc đánh giá, quản lý, giám sát một cách có hệ thống các rủi ro có tác động tiềm tàng, ảnh hưởng đáng kể đến các quyết định chiến lược về tài chính của công ty. Do vậy, ESG là một phần của chiến lược cốt lõi của doanh nghiệp. ESG ngày càng trở thành công cụ bắt buộc để các doanh nghiệp tham gia thương mại và đầu tư toàn cầu.

Hình ảnh tại Hội thảo (Ảnh: MP)

Phát triển bền vững thông qua ESG là cơ hội để xây dựng lợi thế cạnh tranh mới cho các ngân hàng Việt Nam. Tuy nhiên, việc áp dụng ESG vào hoạt động kinh doanh của các ngân hàng trong nước mới chỉ đang ở giai đoạn đầu, với một số cải cách trong quy trình cấp tín dụng, do vậy, sẽ còn rất nhiều khó khăn, thách thức mà ngành ngân hàng phải giải quyết trong quá trình áp dụng ESG vào hoạt động kinh doanh như công tác triển khai, thẩm định những tác động môi trường, các rủi ro liên quan đến danh mục đầu tư, quản trị, đánh giá rủi ro ESG, đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp và có kinh nghiệm trong các hoạt động ESG…

Ông Trần Phương - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) nhận định, xác lập mục tiêu “hướng tới sự phát  triển bền vững” là mục tiêu xuyên suốt trong hoạt động ngân hàng, đưa tín dụng xanh, tài trợ xanh trở thành ưu tiên trong chiến lược phát triển. BIDV đã nghiên cứu triển khai đa dạng các sản phẩm xanh, bền vững nhằm đóng góp vào quá trình chuyển đổi xanh, bền vững của nền kinh tế. Cụ thể, đến ngày 30/11, BIDV đã tài trợ cho trên 1.500 khách hàng với 1.900 dự án/phương án tín dụng xanh. Tổng dư nợ đạt trên 73.000 tỉ đồng, chiếm gần 5% tổng dư nợ của BIDV. Trong đó, chủ yếu là lĩnh vực năng lượng sạch, năng lượng tái tạo (chiếm trên 80%), tiếp đến là lĩnh vực bảo vệ môi trường thiên nhiên, khôi phục môi trường sinh thái và phòng chống thiên tai (chiếm khoảng 10%)...

Đại diện BIDV cho rằng, đến nay quy định về phân loại xanh và xác nhận dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh vẫn chưa được ban hành. Do vậy, chưa có căn cứ cho việc ban hành các văn bản hướng dẫn tương ứng của Ngân hàng Nhà nước, ảnh hưởng đến việc triển khai tại các ngân hàng thương mại.

Bên cạnh đó, việc xác định và thu thập dữ liệu về phát thải tiếp tục là vấn đề khó khăn tại nhiều nước trên thế giới và cả Việt Nam. Điều này dẫn đến những vướng mắc trong thẩm định, đánh giá, giám sát tín dụng cũng như việc đo lường, định lượng phát thải tổng thể của ngân hàng.

Ngoài ra, lực lượng nhân sự ngân hàng có kiến thức kĩ thuật chuyên sâu về các yếu tố môi trường, xã hội và bền vững để đánh giá, thẩm định dự án/khoản vay còn tương đối hạn chế.

Đặc biệt, hiện nay, các doanh nghiệp tại Việt Nam mới tiếp cận ban đầu với định hướng phát triển bền vững và thực hành ESG, nhất là việc quản lí các rủi ro về môi trường. Do đó, sẽ cần nhiều thời gian và nguồn lực để đào tạo, hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn, đầu ngành thực hiện chuyển dịch hoạt động từ kinh doanh thương mại thông thường sang phát triển bền vững.

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho rằng, để hướng đến toàn diện các mục tiêu ESG tham vọng trong lĩnh vực ngân hàng đang đặt ra rất nhiều thách thức. Nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và nỗ lực của chính các ngân hàng, mục tiêu ESG đặt ra tại các ngân hàng Việt Nam có thể thực hiện được. Cụ thể, Chính phủ cần đưa ra các chính sách và quy định bắt buộc liên quan tới ESG để tạo động lực cho các ngân hàng. NHNN Việt Nam cũng điều chỉnh các quy định hiện hành để khuyến khích ngân hàng chủ động áp dụng ESG. Bên cạnh đó, các ngân hàng cần chủ động xây dựng chiến lược, đầu tư công nghệ và phát triển sản phẩm, dịch vụ xanh để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững./.

M.P